Honden zijn wereldwijd verbreid en niet meer weg te denken uit onze samenleving. Zo houden we de hond als gezelschapsdier, maar honden betekenen veel meer voor ons. De mens gebruikt de hond voor een veelheid van doeleinden, denk aan geleide voor blinden, hulp bij het opsporen van drugs, het zoeken naar truffels, het hoeden van schapen, en vroeger zelfs als 'soldaat' in de oorlog. Geen andere diersoort is zo plooibaar. Dankzij zijn schier onbegrensde aanpassingsvermogen kon een enorm aantal rassen ontstaan. Wat veel baasjes zich niet realiseren is dat hun trouwe viervoeter behoort tot de orde van de roofdieren (Carnivora). Dit is onder andere nog te zien aan het gebit en typisch gedrag, zoals het markeren van het territorium met urinesporen. De meeste wetenschappers zijn het erover eens dat de hond een gedomesticeerde wolf (Canis lupus) is, die zich heeft ontwikkeld tot een aparte ondersoort, Canis (lupus) familiaris. Wolf en hond hebben een aantal overeenkomsten in uiterlijk en gedrag, maar er zijn ook verschillen. Hoe de hond precies uit de wolf is ontstaan - een proces dat domesticatie wordt genoemd - is nog volop onderwerp van discussie. Wel is zeker dat de hond het eerste gedomesticeerde dier is. Met de domesticatie zette de mens een belangrijke stap; voor het eerst paste hij een diersoort aan. Nieuwe manieren van bestaan werden hierdoor mogelijk. Zonder hulp van de hond was het bijvoorbeeld niet gelukt om schapen te domesticeren.

Bij archeologische opgravingen worden in ons land regelmatig skeletresten van honden gevonden. Ze stammen uit zeer uiteenlopende tijden: van Midden-Steentijd (mesolithicum), Nieuwe-Steentijd (neolithicum), Bronstijd, IJzertijd, tot Romeinse tijd, Vroege Middeleeuwen, Late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd. Welke tijd ook, de hond is altijd en overal aanwezig. Ook zijn er veel losse vondsten, bijvoorbeeld opgevist van de Noordzeebodem, aangespoeld op het strand, of naar boven gekomen tijdens het winnen van zand in baggergaten langs de grote rivieren. Hoe oud ze zijn is lastig te bepalen. De meeste resten worden echter aangetroffen in nederzettingen, grafvelden en offerplaatsen. In de prehistorie was het gebruik om honden, of delen daarvan, aan de doden mee te geven. Ook kwam het voor dat ze afzonderlijk werden begraven. Het oudste hondenskelet dat tot nu toe in Nederland is gevonden komt uit Hardinxveld-Giessendam. Het stamt uit ongeveer 5.500 voor Christus en is ontdekt in een grafveld, vlakbij een kamp van jagers en verzamelaars. Het skelet is te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Een ander skelet werd gevonden bij Swifterbant in de Flevopolder. Deze hond leefde rond 4.000 jaar v.Chr., eveneens in het kamp van jagers en verzamelaars. In het gebied tussen Enkhuizen, Medemblik en Hoorn zijn hondenskeletten gevonden uit de Bronstijd (3.200 tot 800 v.Chr.). Bij het Romeinse castellum van Valkenburg (Zuid-Holland) en op verschillende plekken in Den Haag zijn skeletten van Romeinse honden gevonden. Ze dateren uit het begin van onze jaartelling en waren bijgezet in graven. Sommige hondenbotten die opgevist worden van de Noorzeebodem zijn vrij zwaar gemineraliseerd. Dit duidt op een hoge ouderdom. Mogelijk stammen deze honden uit het Mesolithicum en leefden ze ongeveer 9.000 jaar geleden als metgezel van Maglemose jagers die destijds de nog droogliggende zeebodem bewoonden.