Geologie van Nederland
is een initiatief van

Ellemeet meteoriet

Het kleine Zeeuwse dorpje Ellemeet wordt op 28 augustus 1925 in één klap bekend, wanneer het de inslagplek is van een meteoriet. Het moet spectaculair geweest zijn.

 

 

Foto's

Nederlandse meteorieten:

1. Uden (12 juni 1840)
2. Utrecht (2 juni 1843)
3. Diepenveen (27 oktober 1873)
4. Ellemeet (28 augustus 1925)
5. Glanerbrug (7 april 1990)
6. Broek in Waterland (11 januari 2017)

Taxonomie

Soort
Steenmeteoriet
Type
Achondriet
Subtype
Diogeniet
Ouderdom
4,6 miljard jaar
Valdatum
28 augustus 1925
Valplaats
Ellemeet (Schouwen-Duiveland, Zeeland)
Collectie
Universiteit Utrecht en de Utrechtse sterrenwacht Sonnenborg

Projectiel slaat in

Locatie Ellemeet

Paarden en koeien beginnen onrustig in het weiland te snuiven wanneer een steenmeteoriet met grote snelheid de dampkring binnen komt suizen. Volgens de getuigen klonken geluiden als van neervallende projectielen, gevolgd door de knal van een inslag. Eén van de ooggetuigen spreekt zelfs van een 'gouden ei met een gouden pijl'. Wat hij zag was het lichtspoor van een brok ruimtepuin, dat een halve meter de grond insloeg. Met recht een spectaculair fenomeen. Het blijft niet bij één brok. Tijdens zijn val door de atmosfeer breekt de meteoriet in meerdere stukken. Een ooggetuige zag een 970 gram zwaar, ruwweg 10 cm groot fragment neerkomen in een wei in het Prunjebevang, het laagste deel van Schouwen. Dit fragment sloeg een gat van een halve meter diepte. Ongeveer 1,5 tot 2 kilometer ten noordwesten van de eerste inslaglokatie kwam ook nog een ongeveer 500 gram zwaar fragment neer. Het belandde 40 centimeter diep in de grond. 

Fragiel fragment

Ellemeet meteoriet

Het fragment van Prunjebevang is als enige geborgen en bewaard gebleven. De gedeeltelijk met smeltkorst bedekte meteoriet is zeer bros. Het viel kort na de berging uiteen in meerdere brokken. Deze brokstukken werden door A.P. van den Weijde voor onderzoek opgestuurd naar het KNMI. Wetenschappers denken dat de Ellemeet mogelijk afkomstig is van de planetoïde Vesta. Brokstukken van de Ellemeet bevinden zich thans in de collectie van de Universiteit Utrecht, de Utrechtse sterrenwacht Sonnenborg. Naturalis in Leiden heeft wat stof in buisjes.

Bijzondere diefstal

Op 20 augustus 2014 roofden inbrekers de kluis van het museum en sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. Wat zij niet wisten, was dat er in die brandkast, naast wat papieren en geld, ook een bijzonder voorwerp lag: De meteoriet van Serooskerke, ook wel de Ellemeet meteoriet genoemd. Die ziet eruit als een gewoon steentje, maar het is één van de 30 belangrijkste meteorieten ter wereld. Het museum wilde hem daarom dolgraag terug hebben en riep de dieven op om het steentje terug te geven door het bijvoorbeeld op de stoep bij de politie te leggen. Gelukkig was het de dieven niet om de meteoriet te doen toen zij de inbraak pleegden.
Enkele dagen later vond een tennisser, op zoek naar een verkeerd geslagen bal, de ‘ruimtebuit' in de struiken bij de tennisbaan weer terug. Nog helemaal in het originele doosje, door de broosheid van het steentje intussen in 16 kleine stukjes gebroken, maar nog steeds van grote wetenschappelijke waarde. Na forensisch onderzoek op sporen kon de meteoriet weer aan het museum en sterrenwacht Sonnenborgh worden teruggegeven waar bezoekers de bijzondere ‘buit' die dag gratis konden bewonderen.

 

Tekst: Maaike van Schie  

Meer meteorieten