Hoffmanns reuzenschildpad was de meest voorkomende schildpaddensoort van de Europese Krijtzee. De zeeschildpad leek op de huidige soepschildpad, maar in tegenstelling tot die soort, die in alle wereldzeeën voorkomt, is Hoffmanns reuzenschildpad tot nu toe alleen in (de voormalige kustgebieden van) Zuid-Limburg, Frankrijk en Spanje gevonden.

Hoffmanns reuzenschildpad deed zijn naam eer aan: Een volwassen exemplaar kon een lengte van meer dan twee meter bereiken. Het hartvormige rugschild bestond uit kleine, losse beenplaten die niet vergroeiden. Dat zie je tegenwoordig alleen nog bij hele jonge schildpadden. Het was daarmee als eht ware een volwassen baby. Met zijn poten, die de vorm van peddels hadden, kon hij zich soepel door het water bewegen. De snavelachtige bek was goed uitgerust om het taaie zeegras af te scheuren.

Dijbeen in Museum de Groene Poort (Boxtel).

In de ondiepe, subtropische zee van het Krijt leefde Hoffmanns reuzenschildpad van de grote velden zeegras. Al grazend zwom hij vlak boven de bodem. Vanwege de lage voedingswaarde van zeegras moest de schildpad er veel van eten en daarom was hij het grootste deel van de dag bezig met grazen. Daarbij moest hij oppassen om niet door een maashagedis aangevallen te worden. Uit gevonden schildpadresten met duidelijke bijtsporen blijkt dat ze een smakelijke prooi van maashagedissen waren. Mannelijke schildpadden kwamen net als de huidge zeeschildpadden na hun geboorte nooit meer aan land, vrouwtjes alleen om eieren te leggen.

De Europese reuzenschildpad leefde tijdens het Krijt, een periode die ongeveer duurde van 145 tot 65 miljoen jaar geleden. Tijdens het Midden-Krijt (ongeveer 95 miljoen jaar geleden) kwam de reuzenschildpad veel voor. Uit die periode zijn dan ook de meeste resten bekend.

Schildpadden bestaan al bijna 300 miljoen jaar. Ze zijn waarschijnlijk ontstaan uit de Aetosauriërs, een groep logge reptielen met een gepantserde rug. Tijdens het Krijt zijn ook vele van onze hedendaagse schildpadden ontstaan. Hoffmanns reuzenschildpad was waarschijnlijk een voorouder van de soepschildpad.

In 2006 ontdekte fossielenverzamelaar Hein Lemmens bij Maastricht resten van Allopleuron hofmanni.

Van de meeste schildpadden zijn slechts enkele vondsten gedaan, maar van Hoffmanns reuzenschildpad zijn honderden resten bekend, waaronder enkele zeer complete exemplaren. Vooral losse elementen uit de rugplaat, voornamelijk randplaten, worden veel gevonden. Goede vindplaatsen van dit dier zijn de bekende groeven in Zuid-Limburg. In het Natuurhistorisch Museum van Maastricht is een fraai skelet van een Hoffmanns reuzenschildpad te zien. De soort is vernoemd naar Jean Lambert Hoffmann, die halverwege de achttiende eeuw al een waardevolle collectie fossielen had verzameld. In zijn verzameling bevonden zich ook veel fossielen van schildpadden.

- Erik Rotteveel, Naturalis